کد مطلب:47280 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » قرآن

چرا وقتي شخصي از كسي كه مرده، سخن ميگويد، حتي اگر سخنان او شكايت از آن فرد باشد، با آرامش خاصي صحبت ميكند؟ آيا در قرآن كريم، اشارهاي به اين مورد شده است؟

لحن قرآن كريم و روايات معصومين: دربارة افرادي كه از دنيا رفتهاند متفاوت است:

1. در جايي نسبت به نيكوكاراني كه در حال ايمان از دنيا رفتهاند، ميفرمايد با لحن طلب مغفرت و رحمت الهي از آنها سخن به ميان آوريد: وَ الَّذِينَ جَآءُو مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لاِ سًِخْوَ َنِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالاْ سًِيمَـَنِ وَ لاَتَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلاًّ...;(حشر،10) و كساني كه بعد از آنها آمدند و ميگويند: پروردگارا! ما و برادرانمان را كه در ايمان بر ما پيشي گرفتند بيامرز و در دلهايمان حسد و كينهاي نسبت به مؤمنان قرار مده...، قرآن كريم، در آيه فوق به مسلمانان توصيه ميكند، نسبت به عموم مسلمانان و كساني كه در ايمان پيشگام بودهاند، مثل برادران بزرگتر بنگرند كه از هر نظر مورد احترامند و براي آنها نيز در هنگام ياد كردن تقاضاي آمرزش از پيشگاه خداوند نمايند.

2. منطق و لحن قرآن كريم دربارة كساني كه در حال كفر از دنيا رفتهاند، منطق غضب و خشم الهي است; خداوند متعال در آيات مختلفي آنها را مورد نفرين و لعن خود قرار داده و ميفرمايد:

1. إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَ مَاتُواْ وَهُمْ كُفَّارٌ أُوْلَغكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلَغكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِين;(بقره،161) كساني كه كافر شدند و در حال كفر از دنيا رفتند، لعنت خداوند و فرشتگان و همه مردم بر آنها خواهد بود، آية فوق در واقع يك نوع تأكيد و ابراز تنفر و بيزاري همه جهانيان از افرادي است كه مرتكب چنين گناه بزرگي ميشوند.

2. ...قَـَتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّيَ يُؤْفَكُون;(توبه،30) لعنت خدا بر آنها باد چگونه دروغ ميگويند؟! اين لحن قرآن كريم، جنبة عمومي دارد و شامل زندگان و مردگان از يهود ميشود، كه اعتقاد داشتند عزير پسر خداست، هم چنين نصارا كه اعتقاد داشتند مسيح پسر خداست.

3. أَلاَ َّ إِنَّ ثَمُودَاْ كَفَرُواْ رَبَّهُمْ أَلاَبُعْدًا لِّثَمُودَ ;(هود،68) بدانيد قوم ثمود پروردگارشان را انكار كردند، دور باد قوم ثمود ]از رحمت پروردگار![، در آيه فوق نيز خداوند، وقتي از قوم ثمود ياد ميكند آنها را مورد لعن و نفرين خود قرار ميدهد.

3. منطق قرآن كريم، در مورد كساني كه نه يقين به نيكي آنها است و نه يقين به شقاوت آنها، ياد كردن از محاسن و خوبي آنها است:

در روايتي از امام علي ابن ابيطالبميخوانيم كه فرمود: خوبيهاي مردگانتان را بيان كنيد و دربارة آنها جز خير نگوييد.، روايات نيز در سخن گفتن و ياد كردن از آنها دعوت به ذكر محاسن آنها كردهاند، امّا اين كه در هنگام حرف زدن يا شكايت از مرده بايد با آرامش خاص باشد، در آيه يا روايت به صراحت بر اين معنا اشاره نشده است. آري! از جهت رواني چون افرادي كه ميميرند دستشان از همه جا كوتاه است، انسان از جهت عاطفي سعي ميكند، از او با احترام بيشتر ياد كند و فقط به ذكر محاسن او بپردازد.(بحارالانوار، علامه مجلسي;، ج 72، ص 239، مؤسسة الوفأ / عوالي الالي، ابن ابي جمهور احسايي، ج 1، ص 159، نشر مؤسسه سيدالشهدأ7 / ر. ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 9، ص 163، ج 7، ص 364; ج 1، ص 555، ج 23، ص 522، دارالكتب الاسلامية.)